Hakkımızda.

ÇOK AMAÇLI TOPLUM MERKEZLERİ (ÇATOM)

 

GAP İdaresi tarafından, sürdürülebilir kalkınmanın ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını bütünleştiren yoksulluğu azaltma stratejileri, katılımcı yaklaşımların teşvik edilmesi, kapasite geliştirmeye yönelik çalışmalar ve bütün bu çalışmalarda dezavantajlı grupların ve cinsiyet perspektifinin gözetilmesi yönünde bir dizi projeler yürütülmektedir. Bu bağlamda yürütülen çalışmaların en önemlilerinden biri Çok Amaçlı Toplum Merkezleri (ÇATOM) projesidir.

 

ÇATOM’lar, GAP İdaresi tarafından 1992-94 yılları arasında yapılmış olan beş temel araştırmanın bulgularına dayalı olarak hazırlanmış olan Sosyal Eylem Planı ile bu araştırmalardan biri olan “GAP Bölgesinde Kadının Statüsü ve Kalkınma Sürecine Entegrasyonu Araştırması” bulgularına dayalı olarak hazırlanan Eylem Planı’ndan hareketle ortaya çıkmıştır.

 

ÇATOM’lar, GAP Bölgesi’nde 1995 yılından itibaren açılmaya başlanmış olup halen GAP Bölgesindeki 9 ilde 44 ÇATOM mevcuttur. ÇATOM’ların hedef kitlesi genç kız ve kadınlardır. Proje aracılığıyla bugüne kadar 250 000 kişi doğrudan ÇATOM programlarından yararlanmıştır. Bu sayı ÇATOM programlarına katılanları ve sağlık hizmetlerinden yararlananları içermekte olup mahalle/köy düzeyinde yapılan yaygın çalışmalar toplama dahil edilmemiştir.

 

MEVCUT ÇATOM’LAR

 

İller	Kuruluş Yeri	Sayısı
Adıyaman	Fatih Mahallesi, Gerger	2
Batman	Yavuz Selim Mahallesi, Petrolkent Mahallesi ve Yeşiltepe	3
Diyarbakır	Fatihpaşa,  Huzurevler,  5 Nisan, Ziya Gökalp Mahalleleri ile Silvan, Çermilk İlçesi ve Ergani İlçeleri	7
Gaziantep	GaziantepMerkez/Şahinbey ve Nurdağı ilçesi	2
Kilis	İslambey Mahallesi ve Ekrem Çetin Mahallesi	2
Mardin	Meydanbaşı, Medrese Gül, ve Latifiye Mahalleri, Ömerli, Dargeçit, Midyat, Nusaybin, Kızıltepe, Mazıdağı İlçeleri	9
Siirt	Merkez, Kurtalan/ Kayabağlar,  Kurtalan ve Şirvan İlçeleri,	4
Şanlıurfa	Ahmet Yesevi ve Savcı Mehmet Parmaksız ile Bozova, Siverek, Suruç, Viranşehir, Hilvan, Birecik ve Ceylanpınar İlçeleri	8
Şırnak	Merkez, Cizre, Beytüşşebap, İdil, Silopi  ve Uludere  İlçeleri	6
Toplam :		44

 

 

 

 

 

Amaç

ÇATOM’lar kentlerin daha çok kırdan göç etmiş yoksul hanelerin yaşadığı mahallelerde, ilçe merkezlerinde ve merkezi köy yerleşimlerinde kurulan, topluma dayalı ve katılımcılığı esas alan merkezlerdir. ÇATOM’un bulunduğu mahallelerde çoğunlukla çok düşük ücret/gelir karşılığı, marjinal alanlarda, kayıt dışı, geçici ya da mevsimlik işlerde çalışılmakta; çocuklar da hane geçimine katkıda bulunmaları amacıyla çalıştırılmaktadır. Yapılan araştırmalar yoksulluktan en fazla etkilenen grupların kadınlar ve çocuklar olduğunu göstermektedir. Kadınların sosyal ve ekonomik konumlarının iyileşmesi ise doğrudan hane refahına yansımaktadır. Bu nedenle de kadınların durumunu iyileştirici projeler insan hakları açısından bir gereklilik olduğu kadar toplumsal refahın artışı için de önem taşımaktadır.

ÇATOM’larda amaç; kadınların sorunlarının farkına varmalarına, tanımlamalarına ve çözümü için inisiyatif kullanabilmelerine fırsat yaratmak; kadınların kamusal alana daha fazla katılımlarını ve kamusal hizmetlerden daha fazla yararlanmalarını sağlamak; kadın istihdamını ve kadın girişimciliğini artırmak; kadını güçlendirerek fırsat eşitliğinin sağlanmasına katkıda bulunmak/cinsiyet dengeli kalkınma sürecini başlatmak ve bu yolla yerel koşullara uygun, katılımcı toplum kalkınması temelli tekrarlanabilir model/modeller geliştirmektir. ÇATOM’larda temel ilke kadınlara ne yapacaklarını değil, hangi koşullarda neler yapılabileceğini göstermektir. Çeşitli alternatifler içinden seçimi yapacak olan veya yeni seçenekleri ortaya koyacak olan kadınların kendisidir.

 

Yönetim ve Yaklaşım

ÇATOM’ların kuruluşunda yerel talep esas alınmakta, mülki idare ile işbirliği yapılmakta, Türkiye Kalkınma Vakfı (TKV) tarafından projeye teknik destek verilmektedir. ÇATOM’larda toplum katılımının yanı sıra kuruluşlararası işbirliğine önem verilmekte; yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde ortaklık ve işbirliği ilişkilerinin yaratılmasına ve genişletilmesine çalışılmakta, ortaklaşa projeler uygulanmaktadır. ÇATOM’larla toplumun desteğe en fazla muhtaç kesimleri ile kamu ve sivil toplum kuruluşları arasında sağlıklı bir diyalog ortamının geliştirilmesine; insanı merkez alan, barışçı, demokratik toplum temellerinin güçlendirilmesine çalışılmaktadır.

 

ÇATOM’lar katılımcıların kendi aralarından seçtikleri ÇATOM Kurulları eliyle yönetilmektedir. ÇATOM Kurulları 5-7 kişiden oluşmakta, ÇATOM Sorumlusu ve katılımcılar tarafından seçilen bir eğitici de kurulda yer almaktadır. ÇATOM Kurulları eliyle kadınların yönetim kapasitelerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. ÇATOM’larda kurul üyeleri ile birlikte hane ziyaretleri yapılarak komşuluk ilişkileri geliştirilmekte, hanelerin ihtiyaç ve öncelikleri belirlenmektedir. ÇATOM programlarının belirlenmesinde yerel koşul ve ihtiyaçlar ile hedef grubun katılımı esas alınmaktadır. Entegre ve esnek bir yaklaşım benimsenmekte ve ÇATOM’a devam eden katılımcıların tüm programlara katılması özendirilmektedir. Gelişmeler paralelinde ÇATOM programları kapsamına çocuklar da dahil edilmiş, okul öncesi eğitim programları başlatılmış ve okuma odaları açılmıştır. Sağlık, bilgisayar, okuma-yazma vb. programlara kısmen de olsa erkekler de dahil edilmektedir. Sosyal destek programları ve kültürel-sosyal etkinliklerle hane bireylerinin tümüne ulaşılmaya çalışılmaktadır.

 

“Hane ziyaretlerine ÇATOM Kurulu üyeleriyle çıkmamız ve hane reisleri ile birebir görüşmemiz, kurul üyelerinin kendi akrabalarına ve komşularına ÇATOM’u tanıtmaları programlara katılımı artırmıştır. ÇATOM Kurulunun sipariş geldiği zaman katılımcıları toplamaları, işbölümü yapmaları iş verimliliğini artırmıştır.” Şanlıurfa Yakubiye ÇATOM

 

“ÇATOM Kurulu tarafından Siirt barosundan bir avukatın kadın hakları ve yeni Türk Medeni Kanunu hakkında bilgi vermeleri talebinde bulunulmuştur. ÇATOM Kurulu etkinliğin gerçekleşmesini ve kadınların katılımını sağlamıştır.” Siirt Kurtalan ÇATOM

 

Kurulan işbirlikleri çerçevesinde ÇATOM binaları Valilikler, Kaymakamlıklar veya belediyeler tarafından sağlanmaktadır. Ayrıca mülki idarelerle yapılan işbirliği çerçevesinde eğiticiler ilgili kamu kuruluşları tarafından sağlanmakta ve görevlendirilmektedir.

 

Bu katkılara ilave olarak Diyarbakır Bağlar Mahallesinde TBMM, GAP İdaresi ve Diyarbakır Valiliği ile işbirliği içinde 2005 yılı içinde ÇATOM açılmıştır. ÇATOM binası Diyarbakır Valiliği tarafından, ÇATOM’un donanım giderleri TBMM Başkanlığı tarafından sağlanmış olup ÇATOM Sorumlusunun ücreti ve işletme giderleri Valilik tarafından karşılanmıştır. GAP İdaresi ise ÇATOM’un yürütülmesine teknik destek sağlamıştır.

 

Benzer biçimde Mardin Kızıltepe Kaymakamlığının talebi üzerine Kızıltepe ilçesinde ÇATOM açılması için GAP İdaresi tarafından bir proje hazırlanmış ve Sosyal Riski Azaltma Projesi (SRAP)’ne sunulmuştur. SRAP tarafından onaylanan proje ile Kızıltepe ÇATOM’a finansman sağlanmış ve GAP İdaresi’nin teknik desteği ile 2004 yılında Kızıltepe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından ÇATOM açılmıştır.

 

2009 yılında Eureko Sigorta sponsorluğundan Diyarbakır ili Çermik ilçesinde ÇATOM açılmıştır. Bahse konu ÇATOM’un 2009-2012 yılları arasında işletme giderleri ve saha sorumlusunun ücreti sponsor firma tarafından karşılanmış ve 2012 yılı Nisan ayında ÇATOM giderleri GAP İdaresi tarafından karşılanmaya başlanmıştır.

 

İzleme ve Değerlendirme

Katılımcı bir yaklaşımla belirlenmiş olan göstergelere göre hazırlanmış olan izleme formatına uygun olarak birim ÇATOM’lar tarafından, bilgisayar ortamında aylık, altı aylık ve yıl sonu faaliyet raporları hazırlanmakta ve bu raporlar Türkiye Kalkınma Vakfı ve GAP İdaresi tarafından konsolide edilerek değerlendirilmektedir. Bu raporların yanı sıra iki yılda bir ÇATOM’ların Sosyal Etki Değerlendirmesi yapılmaktadır. ÇATOM’lar ulusal ve uluslararası düzeyde üniversite ve kuruluşlar tarafından da örnek olay olarak ele alınmakta, tez konusu olmaktadır.

Her iki ayda bir il bazında ÇATOM’lar arası bilgi ve deneyimleri paylaşmak ve etkinlikler düzenlemek amacıyla koordinasyon toplantıları yapılmaktadır. Ayrıca ÇATOM sorumlularına yönelik, zaman zaman da eğiticilerinde katıldığı, yılda iki kez kişisel gelişimi destekleyen kapasite artırıcı, iletişim, toplumsal cinsiyet eşitliği, proje hazırlama, sosyal kalkınma vb. konularda “ÇATOM Eğitim ve Koordinasyon” toplantıları adı altında 2-3 günlük eğitim programları düzenlenmekte olup ÇATOM sorumluları ve eğiticilerinin yurt içi ve yurt dışı toplantı, sergi ve eğitimlere katılımları desteklenmektedir.

“Çalışanlar ve kurul üyeleri olarak bu yıl en büyük deneyimimiz bilginin paylaşılmasının, her türlü çalışmaya ortakları dahil etmenin öneminin daha iyi anlaşılması olmuştur. Raporlamanın, izleme ve değerlendirmenin ve bunu paydaşlarımızla paylaşmanın önemini ve ciddiyetini kavramamız daha verimli çalışmalar gerçekleştirilmemize katkı sağlamıştır”. Mardin Ömerli ÇATOM

 

“Şırnak Uludere ÇATOM’da köylerden gelen özellikle okuma yazması olmayan kadınlara gerek dilekçe yazımında gerekse dosyalarını kamu kurumlarında gezdirmede ÇATOM çalışanlarının büyük desteği oldu. Bu sayede ÇATOM gün geçtikçe daha da tanındı ve katılım oldukça arttı. Eskiden ÇATOM’un adını bile bilmeyen köyde yaşayan insanların şimdi ilçede geldikleri ilk yer ÇATOM oluyor.” Şırnak Uludere ÇATOM

 

ÇATOM Programları

ÇATOM’larda aşağıda belirtilen sekiz ana başlık altında programlar uygulanmaktadır:

 

1.Eğitim Programları: Okuma-yazma, medeni hukuk ve yasal haklar, ev ekonomisi ve beslenme, anne eğitimi, bilgisayar, öğrenci destek programları vb.

 

2.Sağlık Programları:Hijyen, çevre temizliği, anne-çocuk sağlığı, genel sağlık vb. eğitim programları; kısmi poliklinik ve gezici sağlık hizmetleri; kırsal alan ve mahalle çalışmaları, sağlık taraması, aşı kampanyaları vb.

 

3.Gelir Getirici ve Kadın İstihdamını/Girişimciliğini Destekleyici Programlar: i)Meslek kazandırıcı ve gelir getirici alanlarda bilgi ve beceri geliştirmeye yönelik eğitim programları (el sanatları, trikotaj, biçki-dikiş, nakış, mefruşat, keçe işleme, taş işleme, gümüş işleme, tekstil, yöresel bebek, hediyelik eşya, sabun, kumaş boyama, kuaförlük, güzellik uzmanlığı, hamur işleri vb.); ii) kadın girişimciliğinin desteklemesine yönelik olarak girişimcilik eğitimi, mikro finasman/kredi desteği sağlanmasına aracı olunması, bireysel danışmanlık hizmetleri; iii) pazarlama-satışa yönelik etkinlikler: (sergi, fuar vb.) ÇATOM’da üretilen ürünlerin elektronik ortamda tanıtımı ve pazarlanmasına yönelik bir ürün katalogu hazırlanmış ve WEB sayfasında sunuma açılmıştır.

 

4.Okul Öncesi Eğitim Programları: 04-06 yaş grubuna yönelik eğitim programları.

 

5.Çocuk Okuma Odaları: 04-06 ve 07-14 yaş grubu çocuklara yönelik olarak grup, okul öncesi ve açık kapı programları.

 

6.Sosyal Destek Programları: Nüfusa kayıt, resmi nikah, yeşil kart vb. konularda destek sağlanması, temel eğitim, YİBO ve açık öğretime özellikle kız çocuklarının yönlendirilmesi, çoğunluğu kız olmak üzere yoksul öğrencilere eğitim bursu verilmesine aracılık edilmesi, ihtiyacı olanlara ayni/nakdi sosyal yardım sağlanması, tekerlekli sandalye temini vb. konularda aracılık işlevi üstlenilmesi.

 

7.Sosyal Sorumluluk Programları:Eğitime destek kampanyaları, mahalle ve köy çalışmaları, çevre koruma ve ağaçlandırma, sağlık taraması, aşı kampanyası vb. toplum yararı çalışmalara gönüllülük temelli destekler.

 

8.Kültürel-Sosyal Etkinlikler:Seminer, sergi, etkileşim toplantıları, sinema ve tiyatro, önemli gün kutlama, tiyatro gösterisi, gezi ve piknik vb.

 

“ÇATOM gönüllü saha grubunun bir üyesi olarak yaptığımız çalışmalar yaşadığımız yeri tanımamızı sağladı. Ailelerin yaşam mücadelesi, mağdur insanlar, genç kızların yaşam sıkıntıları ve daha yazamadığım birçok şey. Bugüne kadar yaşadığım yere ne kadar yabancı ve burada olmama rağmen ne kadar uzakta yaşadığımı fark ettim. Sadece bu değil, ÇATOM’da maddi ve manevi her şeyi görüp öğreniyorum. Mesela 8 Martın benim günüm olduğunu bilmiyordum. ÇATOM sayesinde bugünü öğrenmekle kalmadım, bugünü bütün kadınlarla birlikte kutladım.” Mardin Ömerli ÇATOM Katılımcısı

 

“Yasal Haklar ve Medeni Haklar Eğitimi ile katılımcıların kadın hakları, sorumlulukları ve özgürlükleri konusunda belli bir bilinçlenmeye doğru gittikleri görülmektedir. ÇATOM’larınmekan itibari ile bu eğitime uygun mekanlar olduğu gözlenmiştir. Çünkü kadınların bu mekanlarda kendilerini daha rahat ifade edebilme hakkına sahip oldukları konusunda bir güvenleri vardır. Bu husus da genel anlamı ile gözlenmiştir.” Eğitici-Avukat

 

“Yaşlılar haftası nedeniyle Şanlıurfa Belediye Huzur Evi’ne gittiğimiz zaman dedelerimiz, amcalarımız çok mutlu oldular. Katılımcıların ve bizlerin elimizde götürdüğümüz küçük hediyeler ve pastalar onları bir an olsun dertlerinden ve yalnızlıklarından uzaklaştırdı.” Şanlıurfa Yakubiye ÇATOM

Bugüne kadar çoğunluğu kadın olmak üzere yaklaşık 250 000 kişi doğrudan ÇATOM programlarından yararlanmıştır. Bu sayı ÇATOM programlarına katılanları ve sağlık hizmetlerinden yararlananları içermekte olup mahalle/köy düzeyinde yapılan yaygın çalışmalar toplama dahil edilmemiştir.

Örnek Proje:ÇATOM’lar Eylül 2002’de Johannesburg’da gerçekleştirilen RİO+10 Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi’nde Türkiye tarafından sunulan en iyi 23 örnek proje içinde yer almıştır. Japonya Kyoto’da 3. Dünya Su Forumu (16-23 Mart 2003) kapsamında düzenlenen Su Eylem Yarışması’nda ÇATOM Projesi 870 projeden 150’si içine girmiştir.

 

ÇATOM Projesi kapsamında 2002 yılından bu yana uygulanmakta olan GAP-ÇATOM Burs Projesi aracılığıyla 1.550 kız öğrencinin eğitim bursu almasına aracılık edilmiştir. Proje aracılığıyla kılzarın eğitimine kanalize edilen kaynak 12.000.000,00 TL (onkimilyontürklirası)’ye ulaşmıştır.

 

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve İBB Kadın Koordinasyon Merkezinin desteği ile 05-21 Haziran 2014 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen “Doğudan İstanbul’a Kadın Eli Sergisi” kapsamında 130 000 TL gelir elde edilmiştir.

 

ÇATOM’larda düzenli programların yanı sıra katılımcıların sosyal ortamlarda kendini ifade etme, özgüven kazanma ve aile içinde karar alma sürecine katılma gibi bireysel kapasitelerini geliştirmeye yönelik sosyal etkinlikler de düzenlenmekte ve bu konuda çeşitli kuruluşlardan zaman zaman destek alınmaktadır.

 

Yıl içerisinde ÇATOM sorumlularının ve usta öğreticilerin seminer, panel, toplantı, brifing, fuar ve gezi gibi çeşitli etkinliklere katılımı sağlanarak kapasite ve deneyimlerinin arttırılması ve kazanılan deneyimlerin kurs ve programlara yansıtılması amaçlanmaktadır.

 

GAP Bölgesi’nde ÇATOM’lar yoluyla geliştirilen ve oluşturulan yerel kapasitenin sonucu olarak, 2008 yılından bu yanaÇATOM’lardaki kadınlar kendi sivil toplum örgütlerini kurmaya başlamışlardır. Bu çerçevede aşağıdaki GAP kapsamında bulunan illerin tamamında ÇATOM Derneklerinin kuruluşu tamamlanmıştır.

 

Mardin ilinde iki, Kilis  ilinde bir olmak üzere ÇATOM’ların desteğiyle kadınlar tarafından üçkooperatif kurulmuştur.

 

22-24 Haziran 2014 tarihleri arasında ÇATOM koordinasyon toplantısı yapılmış, toplantıya ÇATOM sorumlularının tümü katılmıştır. Toplantıda deneyim paylaşımının yanısıraÇATOM Sosyal Etki Değerlendirme çalışmasına ilişkin bir çalıştay yapılmıştır.

 

GAP İdaresi Başkanlığı’nın,UNDP’nin teknik İsveç Kalkınma Ajansı (SIDA)’nın finansmandesteğiyle uyguladığı “Kadının Güçlendirilmesinde Yenilikler: Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Kadınlar İçin Gerçekleştirilebilir Bir Model” projesi kapsamında sağlanan tasarım desteğiyle ÇATOM’larda üretilen ürünlerin kaliteleri arttırılmıştır. Batman ÇATOM bünyesinde bir tekstil atölyesi açılmış “Argande” adında bir marka oluşturulmuş ve bu marka altında üretim yapılarak MUDO Mağazalarında satışa sunulmuştur.

 

“ÇATOM’da katıldığım kurslar ile hem el becerilerimi hem de kendimi geliştirebiliyorum. Yaptığım ürünleri satma imkanı buluyorum. Kendi kazandığım parayla ailemin karşısına çıkıp “Ben de bir işe yarıyorum!” diyebiliyorum. Yine ÇATOM’da aldığım hukuk eğitimiyle bu ülkede kadınların da yasal hakları olduğunu öğreniyorum. Meğerse kadın ve erkek eşitmiş!” Mardin Ömerli ÇATOM Katılımcısı

 

 

 

ÇATOM’larınGelir ve İstihdama Katkısı

ÇATOM’lar kadınların sosyal ve ekonomik yönden güçlendirildiği merkezlerdir. Her bir ÇATOM, özel olarak kadınlar için oluşturulmuş bir mekandır ve bu mekan eğitim, gelir getirici etkinlikler ve kadınların örgütlenmesine yardım amacıyla kullanılmaktadır. ÇATOM’lar kadın okur-yazarlığının yükseltilmesi, sağlık göstergelerinin iyileştirilmesi, yasal hak ve özgürlüklerin öğrenilmesi vb. sosyal konularda olduğu kadar kadınların istihdama katılımının sağlanması açısından da önemli merkezlerdir. Gelir getirici bir programa katılan ÇATOM katılımcıları aynı zamanda diğer programlara da katılmakta ve bundan da önemlisi kendi aralarında haberleşebilmekte ve birbirlerinden öğrenebilmektedirler. ÇATOM’lar bu açıdan öğrenme merkezleridir. Çünkü bu merkezde öğrenilen bilgi eğitim dönemi sonunda da ÇATOM açık kaldığından sürekli olmakta, yenilenebilmekte ve katılımcıların kendi aralarında oluşturdukları iletişim ağı aracılığıyla güncellenebilmektedir. Genç kız ve kadınlar gerek ÇATOM’larda ve gerekse evlerinde üretim yaparak gelir elde etme olanağı bulmakta; konfeksiyon, tekstil ve trikotaj atölyeleri, yatılı ilköğretim bölge okulları, kuaför, mağaza, ev (çocuk bakıcılığı) vb. alanlarda iş bulabilmektedirler. Girişimcilik potansiyeli taşıyan bireylere verilen girişimcilik eğitimi ve mikro finasman/kredi desteği ile katılımcı genç kız ve kadınlar kendi işlerini kurmaktadırlar. Özellikle son birkaç yıldır ÇATOM’larda her yıl ortalama 200’e yakın genç kız ve kadın iş bularak çalışmaya başlamakta, 8-10 kadın da işyeri açarak kendi işlerini kurmaktadır. Gelir ve istihdam yaratılması yönünde bilgi ve beceri geliştirici programlar ile kendi işlerini kurmak isteyen kadınlara iş kurmaları/işlerini geliştirmeleri konularında yardımcı olunmasında ÇATOM organizasyonundan yararlanılması projelerin başarılılığını olumlu yönde etkilemektedir. ÇATOM sayısının artırılması ise daha fazla kadına ulaşılmasını ve dolayısıyla daha fazla kadının istihdama katılımını sağlayacaktır.

 

Bazı Temel Kazanımlar

• ÇATOM’larda toplumun en dezavantajlı ve yoksul kesimine ulaşılmış, sosyal adalete katkıda bulunulmuş, kamu hizmetlerine ulaşmakta güçlük çeken ya da bu hizmetlere ulaşamayan yoksulların bu hizmetlerden daha fazla yararlanmalarında aracı olunmuş ve bu yolla katılımcı toplum kalkınmasına dayalı modeller ortaya konulmuştur.

 

• Yerel topluluğun katılımına ve kuruluşlararasıişbirliğine dayalı ÇATOM modelinin yaratmış olduğu çarpan/çoğaltan etki ve toplam fayda; katılımcı toplum kalkınması temelli kalkınma projeleri için haklı bir dayanak/zemin oluşturmuştur.

 

• ÇATOM’lar aracılığıyla kadın sorunları tartışılır hale gelmiş; kadınların kalkınma projelerine dahil edilmesinin insan hakları yönünden bir gereklilik, ekonomik ve toplumsal kalkınmayı güçlendiren bir faktör olduğunun anlaşılmasına katkı sağlanmış; toplumsal cinsiyetin tüm politik alanlara yayılması konusunda farkındalık yaratılmıştır.

 

• 2005 yılından itibaren dernekleşme ve kooperatifleşme yönünde çabalara ağırlık verilmiş ve bu kapsamda 8 dernek, iki kooperatif ve iki şirket kurulmuştur. Söz konusu bu oluşumlar aracılığıyla toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına ve kadınların ve hanelerin kaynak tabanını güçlendirici gelir getirici projelerin uygulanmasına yönelik destekler verilmiştir.

 

Önümüzdeki Dönemde Daha Fazla Önem Verilecek Konular

 

Önümüzdeki dönemde aşağıda belirtilen temel alan ve konularda çalışmalara özel önem verilecek ve bu alanlarda işbirliği çalışmaları genişletilerek sürdürülecektir:

• Yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği çalışmalarına genişletilerek devam edilmesi,
• Özellikle kız çocuklarının okula yönlendirilmesi ve genç kızların açık öğretime kayıtlarının yapılmasına destek sağlanması ve burs imkânlarının yaratılması çabalarına özel önem verilmesi,
• Genç kız ve kadınlara iş bulmaları/kendiişlerini kurmaları için fırsat yaratılması ve bu alanda işbirliği çalışmalarına devam edilmesi,
• Hanenin bir bütün olarak ele alınması, özellikle kadınlarla erkeklerin aile içi yeniden üretim rollerine ilişkin programlara erkekleri de kapsayıcı çözümler üretilmesi,
• Kadınların ve hanelerin kaynak tabanını güçlendirici, gelir getirici projelerin üretilmesi ve uygulanması,
• Kadın ve genç kızların toplumsal ve siyasal rollerinin güçlendirilmesine yönelik programların üretilmesi ve desteklenmesi,
• Eğiticilerle ÇATOM programlarına daha aktif katılımlarının sağlanması ve özendirilmesi,
• Farklı gruplara göre farklı eğitim programları ve katılımı artırıcı yönde esnek programlar, hanelerde eğitim vb. konular üzerinde durularak seçenekler üretilmesi,
• Engellilere ilişkin özel program ve projelerin geliştirilmesi ve uygulanması,

• Sosyal destek hizmetlerinden toplumun dezavantajlı kesimlerinin ve yoksulların yararlanması yönünde program ve etkinliklerin desteklenmesi konularına ağırlık verilmesi.

 

Sonuç Olarak

• Bir çok ÇATOM kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarıyla ile ilişkilerini geliştirmiş, yapılan programlarla çevrede tanınmış ve saygınlık kazanmıştır.
• Programlara katılan kadınların çoğunluğu ilişkilerini geliştirmiş, kendilerini daha iyi ifade edebilir hale gelmiş ve özgüvenleri artmıştır.
• Gelir getirici faaliyetler katılım artmış, hane gelirine katkıda bulunan genç kızların daha rahat faaliyetlere katıldıkları ve aile içinde saygınlığının arttığı gözlenmiştir.
• ÇATOM’larda toplumun en dezavantajlı ve yoksul kesimine ulaşılmış, sosyal adalete katkıda bulunulmuş, kamu hizmetlerine ulaşmakta güçlük çeken ya da bu hizmetlere ulaşamayan yoksulların bu hizmetlerden daha fazla yararlanmalarında aracı olunmuş ve bu yolla katılımcı toplum kalkınmasına dayalı modeller ortaya konulmuştur.
• Yerel topluluğun katılımına ve kuruluşlararasıişbirliğine dayalı ÇATOM modelinin yaratmış olduğu çarpan/çoğaltan etki ve toplam fayda; katılımcı toplum kalkınması temelli kalkınma projeleri için haklı bir dayanak/zemin oluşturmuştur.
• ÇATOM’lar aracılığıyla kadın sorunları tartışılır hale gelmiş; kadınların kalkınma projelerine dahil edilmesinin insan hakları yönünden bir gereklilik, ekonomik ve toplumsal kalkınmayı güçlendiren bir faktör olduğunun anlaşılmasına katkı sağlanmıştır.